Spieramy się ze znajomymi na temat sformułowania często spotykanego z okazji rozmaitych konkursów: pierwsze 10 osób, które nadeślą prawidłową odpowiedź czy może pierwsze 10 osób, które nadeśle prawidłową odpowiedź? A może 10 pierwszych osób, które…? A może zmiana z pierwsze 10 osób na 10 pierwszych osób ma tu znaczenie?
Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź i serdecznie pozdrawiam.

Witam. Nie rozumiem związku zgody w zdaniu: Szereg problemów zostało rozwiązanych. Skąd forma zostało, która kojarzy mi się z rodzajem nijakim, skoro ani problemy, ani szereg nie są rodzaju nijakiego. Z którą częścią podmiotu uzgadniamy orzeczenie, logiczną czy gramatyczną? W „Kurierze Lubelskim” przeczytałam zdanie: Część problemów została już rozwiązana. Czy zdanie jest poprawne? Jeśli tak, to dlaczego orzeczenie jest tutaj uzgodnione z rodzajem żeńskim słowa część?

Szanowni Panowie, przepraszam że powracam raz jeszcze do zadanego dziś pytania, (odpowiedź otrzymałem – dziękuję) gdyż być może wyraziłem się w nim zbyt mało precyzyjnie. Chodziło mi o to, jak powinny brzmieć poprawne pod względem językowym nazwy urzędów związanych np. z Warszawą, tzn. czy powinniśmy pisać: Urząd miasta stołecznego Warszawy, czy Urząd miasta stołecznego Warszawa, lub: Biblioteka miasta Warszawa, czy Warszawy – ważna tu jest odmiana nazwy miasta, spotkałem się bowiem z kontrowersjami wokół tej sprawy. Serdecznie dziękuję i pozdrawiam.
Paweł Bagnowski

Dzień dobry,

chciałam zapytać, jak można opisać zjawisko językowe, które występuje w zwyczajowej odmianie nazw typu: rondo Antoniego Matecznego – (jadę) na Mateczne, (coś jest) na Matecznym; kładka Ojca Bernatka – (spotkajmy się) na Bernatce. Albo dlaczego wyrazy w takiej potocznej odmianie często przybierają liczbę mnogą: akademik przy Żwirki i Wigury – na Żwirkach.

Z pozdrowieniami,

Karolina

Dzień dobry,
jako polonista przygotowuję ciągle różne zaproszenia, regulaminy i mam problem z nazwą urzędów. Istniej bowiem Urząd Miasta Toruń, Urząd Miasta Warszawa, ale także Urząd Miasta Gdyni, Prezydenta Miasta Gdańska. Miasto powinno być w mianowniku czy dopełniaczu?
Polonistka

Witam, jak odmienić przez przypadki dziesięć wideł? W związku z tym, że wyraz widły odmienia się tylko w liczbie mnogiej, powinno być dziesięcioro wideł? Zwłaszcza bardzo proszę o rozwianie wątpliwości z narzędnikiem – dziesięciorgiem widłami czy wideł? Dziękuję.

Proszę o poradę i wskazanie prawidłowej formy. Jeśli w zapisie pseudonimu stosujemy tylko cudzysłów, np. informator „Przebiegły”, to czy ten pseudonim odmieniamy, która forma będzie właściwa: doniesienie informatora „Przebiegły”, czy doniesienie informatora „Przebiegłego”?

96.3. Dwukropek poprzedza wyliczenie szczegółów, o ile przed samym wyliczeniem zostały one zaznaczone w formie ogólnej, np. „Odmienne części mowy to: czasownik, rzeczownik, przymiotnik, zaimek i liczebnik”. Które słowo zaznacza tu formę ogólną. Właściwie czym jest forma ogólna? I jak rozpoznać podmiot szeregowy od zwykłego wyliczenia?

Dzień dobry,

zastanawia mnie ostatnio, czym właściwie w polskiej terminologii etymologicznej są „półkalki” czy też „kalki częściowe”. Spotykałam ten termin przede wszystkim jako określenie słowa lub zwrotu zbudowanego na wzór wyrażenia obcojęzycznego, częściowo z elementów rodzimych, a częściowo z elementów obcych (np. u Borysia 'wieloryb' jako półkalka średnio-wysoko-niemieckiego 'walvisch'). Jednak sporadycznie zdają się one być używane w zgoła innym znaczeniu, którego pewna już jestem mniej (np. w elektronicznym WSJP 'gadzinówka' jako częściowa kalka z niemieckiego 'Reptilienfond'.) Jak zatem powinno się stosować te terminy?

Pozdrawiam serdecznie i z góry dziękuję.

W połączeniach liczebnik-rzeczownik, rzeczownik ma niekiedy niestandardową odmianę. Wszystkie liczebniki oprócz „dwa”, „trzy”, „cztery” (oraz 22, 23, 24 itd.) zachowują się w mianowniku i bierniku nieco jak rzeczowniki – poprzedzają rzeczowniki w dopełniaczu. Tymczasem, gdy po liczebniku występuje rzeczownik rodzaju męskoosobowego, charakter rzeczownika przyjmują również liczebniki „dwa”, „trzy”, „cztery” (dwóch mężczyzn; w mianowniku – opcjonalnie dwaj mężczyźni). Skąd taka niekonsekwencja?